“Niertransplantatiefietsen” worden ze onder artsen wel eens genoemd. Tot nu toe had je grote kans dat je de nieren, longen of andere organen van deze gezonde motorrijder had kunnen ontvangen. Zodra ik me mocht registreren heb ik gelijk aangegeven dat ik volledig donor wil zijn. Omdat ik niet geloof in leven na de dood, en wel geloof in het helpen van anderen.
Er is een groot tekort aan orgaandonoren, of tenminste, aan mensen die niet de moeite nemen om zich te registreren terwijl ze eigenlijk best donor willen zijn. Moeite die ze misschien wel nemen als ze zelf een orgaan nodig zouden hebben. Best raar toch?
Pia Dijkstra was het met me eens. Zo kan het niet langer. Ze is in de positie dat ze daar wat aan kan doen en heeft daar hard voor gevochten, en het is haar gelukt. Maar wat mij betreft op een manier die echt niet kan, namelijk: Zonder expliciete toestemming is iedereen orgaandonor. Naast het feit dat niet iedereen zich dat bewust is, denk aan immigranten en mensen die het nieuws niet volgen, worden je nabestaanden op een lastig moment geconfronteerd met het feit dat de regering over je lichaam beslist, of je daar tenminste een lastige vraag over stelt. Ik vind dat een oplossing die een duidelijke grens overschrijdt, en die zelfs in tegenspraak is met artikel 11 van de Nederlandse grondwet.
Ik vind dat een persoon het fundamentele recht heeft zelf te beslissen over zijn eigen lichaam, tot en met euthanasie, zelfs als daar geen ondragelijk lijden aan ten grondslag ligt, zolang je daarmee anderen niet mee in gevaar brengt. Jouw lichaam, jouw keuze. Natuurlijk willen we liever iedereen gezond zien, maar meten daar eigenlijk altijd met twee maten: De ander moet zich goed en gezond gedragen, maar zelf mogen we wel alcohol drinken, te vet eten, roken, en mijn grootste angst en frustratie als motorrijder: appen in de auto.
Je eigen keuzes kunnen voor medische problemen zorgen, en natuurlijk is het goed dat er dan altijd hulp geboden wordt zonder moeilijke vragen. Onze regering heeft nu geregeld dat we niet alleen medische hulp krijgen, maar ook de organen van mensen die daar misschien nooit mee hebben ingestemd. En dat is wat mij betreft een stap te ver.
Hoe dan wel?
In Nederland heb je rechten, maar ook plichten. De leerplicht is daar een goed voorbeeld van, maar ook maar ook het houden aan verkeersregels, de plicht om belasting te betalen en de plicht om als getuige op te treden.
Die plichten worden wel door de overheid opgelegd, maar de belastingdienst haalt bijvoorbeeld niet zomaar geld van je rekening. Je kind wordt niet zomaar door een ambtenaar meegenomen en op een willekeurige school gedropt. Er zit geen agent naast je in de auto als je autorijdt. Dat heeft te onder andere te maken met vrijheid. Er wordt in beginsel van uitgegaan dat je zelf je plichten vervult, dat je de sociale druk voelt om dat te doen, en als het dan toch niet lukt is er een controlerende instantie die je benadert als je niet aan je plichten voldoet.
In die setting lijkt mij de enige juiste donorwet een wet waarin het vastleggen van de keuze of je orgaandonor wilt zijn verplicht is. Als we iedere Nederlander kunnen benaderen voor het innen van Belasting, af kunnen dwingen om een WA verzekering af te sluiten bij het registreren van een motorvoertuig, kinderen naar school kunnen sturen, kunnen we ze ook een vraag stellen met een verplicht antwoord. Het zou een zinnetje in je belastingformulier kunnen zijn: “Wilt u dit jaar nog orgaandonor zijn ja/nee?”
Wat mij betreft zou het zelfs nog een stapje verder mogen gaan: Ben je geen orgaandonor? Dan ontvang je ook geen organen van andere donoren mocht je die nodig hebben. Misschien zie ik iets over het hoofd, maar dat lijkt me wel zo consistent.
Ik heb nooit geworsteld met mijn donorschap. Als ik overlijd zou ik graag zien dat mijn organen gebruikt worden om mensen te helpen. Maar de betekenins van “donatie” is “gift”. Als een inbreker bij mij inbreekt doneer ik geen TV aan hem, dan steelt hij die. Dus mevrouw Dijkstra en al de parlementariers die zelf geen donor waren maar wel voor de wet hebben gestemd maken het mij moeilijk.
Voorlopig heb ik mijn donorschap even ingetrokken. Niet omdat ik geen donor wil zijn, maar als signaal. Omdat ik het hartgrondig oneens ben met de gekozen oplossing die een stap maakt naar een samenleving waar niet jij, maar de regering over je lichaam beschikt.
Bij gebrek aan het nieuwe belastingformulier moeten we het voorlopig maar even doen met de online donorregistratie. Zorg ervoor dat je je keuze vastlegt. Dat maakt het voor nabestaanden prettiger, en zorgt ervoor dat de regering die beslissing niet voor jou maakt: